محمد نمازی، پدرام عزیزی، علی قاسمی اقباش،
سال ۱۲، شماره ۴۸ - ( ۱۲-۱۳۹۹ )
چکیده
برنامه ریزی درسی حسابداری مدیریت، یکی از مهمترین شیوه های بسیار اساسی جهت تربیت نیروی متخصص و ارتقاء جایگاه ویژه حسابداری مدیریت است. پژوهش حاضر در صدد تحلیل محتوای سرفصل ها و دروس ارائه شده در دانشگاههای برتر دنیا و دانشگاه های ارائه دهنده حسابداری مدیریت در ایران و همچنین بیانیه ها و چارت های جامعه حسابداران مدیریت خبره (CIMA)، دسته بندی موضوعی دروس و شناخت میزان تمرکز موضوعی دروس و فراوانی دروس ارائه شده (از جمله دروس عمومی و تخصصی حسابداری مدیریت حرفه ای) در دانشگاه های منتخب دنیا برای تدوین سرفصل های جدید در رشته حسابداری مدیریت حرفه ای برآمده است. در این راستا، ابتدا با استفاده از نمونه گیری قضاوتی ۵۰ دانشگاه برتر ارائه دهنده رشته حسابداری در مقطع تحصیلات تکمیلی در سطح دنیا طبق نظام رتبه بندی QS در سال ۲۰۲۰ میلادی و ۵ دانشگاه ارائه دهنده حسابداری مدیریت در ایران در سال ۱۳۹۸ و همچنین، بیانیه های CIMA انتخاب شدند. همچنین، در این پژوهش با بکارگیری روش دلفی فازی و نظرخواهی از صاحب نظران رشته حسابداری مدیریت، سعی شد که تا حد امکان سرفصل های منتخب برای رشته حسابداری مدیریت حرفه ای در ایران بومی‌گزینی شود و مهر تأیید صاحب نظران را داشته باشد. نمونه دانشگاه های هدف از لحاظ فراوانی قاره ها، تنها متمرکز بر یک قاره نبود و شامل قاره های آمریکا، اروپا، آسیا و استرالیا می باشد. نتایج تحلیل محتوا حاکی از آن است که ۸۲ درصد دانشگاه های منتخب، کارشناسی ارشد حسابداری را به صورت آموزش محور (دروس تئوری و پایان نامه) و ۱۴ درصد صرفاً پژوهش محور و ۹۰ درصد این مقطع را به صورت ناپیوسته و ۶ درصد نیز به صورت پیوسته ارائه می‌کنند. در مقابل نیز ۶۴ درصد مقطع دکتری را به صورت آموزش محور و ۲۰ درصد نیز به صورت پژوهش محور و ۸۲ درصد این مقطع را به صورت ناپیوسته و ۲ درصد نیز به صورت پیوسته (دانشگاه ملبورن) ارائه می کنند. پس از بررسی برنامه آموزشی رشته حسابداری مدیریت در دانشگاههای ایران مشاهده شد که از ۱۷ عنوان درسی که در ایران ارائه می گردد، ۱۱ عنوان درسی (۶۵ درصد) با دروس ارائه شده در ۶ دانشگاه برتر و بیانیه های CIMA مطابقت دارد. در نهایت، بر مبنای اطلاعات بدست آمده و مطابقت آن با برنامه آموزشی ایران، یک لیست پیشنهادی دقیق و جامع در جهت آموزش و تربیت نیروهای متخصص و متعهد و افزایش کارایی دانش آموختگان رشته حسابداری مدیریت ارائه شده است.
